czym są i jak są wymagane

Jakie są płatne urlopy, do których pracownicy mają prawo? W życiu zawodowym zdarza się, że trzeba być nieobecnym w pracy z najróżniejszych powodów. W niektórych przypadkach, ustanowionych przez prawo pracy, podwładni mogą być zwolnieni z obowiązku pracy, korzystając z dni lub godzin urlopu od pracy, który może być opłacony przez pracodawcę lub nie.

Przyczyny usprawiedliwiające nieobecność określają przepisy prawa i indywidualne układy zbiorowe, a także sposoby i terminy korzystania. Pracownik nieobecny bez usprawiedliwienia (nieobecność nieusprawiedliwiona) lub z przyczyn nieprzewidzianych przepisami prawa lub układem zbiorowym pracy narusza zobowiązanie do świadczenia pracy i może w związku z tym ponieść sankcje dyscyplinarne, które w najpoważniejszych przypadkach mogą nawet doprowadzić do zwolnienie.

W tym przewodniku szczegółowo przyjrzymy się, czym są pozwolenia na pracę iw jakich okolicznościach można się o nie ubiegać. Jednak lista nie jest wyczerpująca, ponieważ istnieją bardziej szczegółowe zezwolenia przewidziane tylko przez niektóre CCNL, których nie znajdziesz tutaj. Przypominamy również, że pracownik może żądać zezwoleń i roli w sposób określony w Ogólnopolskim Układzie Zbiorowym Pracy lub, w stosownych przypadkach, regulaminach zakładowych.

Urlop płatny i bezpłatny

Rodzaje zezwoleń są najbardziej zróżnicowane, ale istnieją dwie makrokategorie:

• TO płatny urlop: w czasie których pracownikowi przysługuje w każdym przypadku wynagrodzenie oprócz utrzymania pracy (ponieważ nie podlegają sankcjom dyscyplinarnym ani zwolnieniom);
• Urlop bezpłatny: w czasie którego nie przysługuje wynagrodzenie, a jedynie prawo do nieobecności i zachowania pracy.

Płatny urlop: co to jest?

Analizując płatny urlop widzimy, że przyczyny usprawiedliwiające nieobecności mogą być następującego typu:

• Urlop z powodów osobistych (urlop naukowy, płatny urlop na wypadek śmierci lub poważnej choroby);
• Zezwolenia na urzędy publiczne lub obieralne (wybierani w samorządach lokalnych, uczestnicy operacji wyborczych);
• Usprawiedliwione nieobecności z przyczyn medycznych i zdrowotnych (ustawa 104/92 zezwolenia, wizyty lekarskie, krwiodawstwo, dawcy szpiku).

Istnieją również inne rodzaje poza tymi makroobszarami, takie jak zezwolenia związkowe i płatne zezwolenia dla wolontariuszy ochrony ludności.

Różnica między ROL a zezwoleniami

Płatny urlop z powodów osobistych

Wśród płatnych urlopów z powodów osobistych wyróżniają się zezwolenia na naukę. Ustawodawstwo włoskie (art. 10 ustawy nr 300/70, tzw. „Statut pracowników”) uznaje pracowników-studentów, w tym studentów, prawo do korzystania z płatnego dziennego urlopu na przystąpienie do egzaminów.

W tej kwestii układy zbiorowe mogą interweniować na korzystniejszych warunkach. Weźmy na przykład pracownika (studenta) na stanowisku operatora dźwigu, którego dotyczy CCNL Construction – Industry. Zapewnia to studentom-pracownikom, którzy muszą przystąpić do egzaminów, prawo do płatny urlop naukowy w wymiarze maksymalnie 150 godzin w okresie trzech lat, z którego można skorzystać również w ciągu zaledwie jednego roku.

Pozwolenia na studia

Innym rodzajem są tzw zezwolenia na żałobę lub udokumentowaną ciężką chorobę członka rodziny. Odnosimy się do:

• Małżonek, nawet jeśli jest w separacji prawnej (lub w ramach związku cywilnego);
• krewny w II stopniu (nawet jeśli nie konkubent) w linii prostej lub bocznej;
• Podmiot należący do zarejestrowanej rodziny.

Ustawodawstwo (ustawa nr 53/2000 i dekret ministerialny 21/07/2000 nr 278) określa limit 3 dni w roku. CCNL ma możliwość interwencji na korzystniejszych warunkach. Pomyśl o układzie zbiorowym Food – Industry, który przyznaje 4 dni płatnego urlopu w przypadku śmierci współmałżonka (nawet w separacji), krewnego do 2 stopnia, nawet jeśli nie pozostaje w konkubinacie lub członka rodziny. Dni, o których mowa, są obliczane dla każdego wydarzenia, a nie w skali roku, zgodnie z wymogami prawa.

Zostaw na żałobę

Płatne urlopy na stanowiska publiczne lub obieralne

Pracownikom zajmującym następujące stanowiska przysługuje płatny urlop (jako alternatywa dla przebywania na urlopie przez cały okres trwania mandatu):

• Członkowie rad gminnych, wojewódzkich, metropolitalnych, gmin górskich i związków gmin, rad powiatowych gmin powyżej 500 000 mieszkańców;
• Członkowie rad gminnych, wojewódzkich, metropolitalnych, gmin górskich, organów wykonawczych rad powiatowych, urzędów miast, związków gmin i konsorcjów między władzami lokalnymi, formalnie powołanych komisji radnych lub powiatowych, wymaganych przepisami gminnych komisji, konferencji liderów grup i organy ds. równości szans przewidziane w statucie i zarządzeniach rady;
• Członkowie organów wykonawczych gmin, województw, miast metropolitalnych, związków gmin, gmin górskich oraz konsorcjów samorządowych;
• Przewodniczący rad gminnych, wojewódzkich i powiatowych, zespołów radnych województw i gmin liczących powyżej 15 000 mieszkańców.

Zezwolenia wyborcze

Pracownikom powołanym na stanowisko przewodniczącego, wiceprezesa, sekretarza, skrutatora, przedstawiciela list lub grup partii lub komitetów popierających referenda, w lokalach wyborczych przy okazji wszelkiego rodzaju konsultacji, przysługuje płatny urlop na cały czas trwania głosowania.

Zezwolenia wyborcze dla pracowników

Urlopy płatne: względy medyczne i zdrowotne

Wśród płatnych urlopów z przyczyn lekarskich i zdrowotnych znajdują się przede wszystkim urlopy przewidziane ustawą nr. 104/92 dla:

• Pracownik niepełnosprawny, który w tym samym miesiącu może wybrać, czy chce korzystać z 2 godzin dziennie, czy z 3 dni płatnego comiesięcznego urlopu (nawet nieprzerwanego);
• Osoby bliskie osoby niepełnosprawnej, takie jak małżonek (lub część związku cywilnego), konkubent, krewni i powinowaci w II stopniu, w limicie 3 dni w miesiącu płatnego urlopu, nawet nieprzerwanego.

Inne wystąpienie dla rodziców niepełnosprawnego dziecka:

• Do ukończenia 3 roku życia mogą alternatywnie wnioskować o przedłużenie urlopu rodzicielskiego na łączny okres (w tym urlopu zwykłego) nieprzekraczający 3 lat (do wykorzystania w 12 roku życia), 2 godziny urlopu dziennego lub 3 nieprzerwane lub ułamkowe dni w miesiącu;
• Od 3 do 12 roku życia mogą wnioskować o przedłużenie urlopu rodzicielskiego (w granicach wskazanych powyżej) lub o 3 nieprzerwane lub rozdzielone dni w miesiącu;
• W przypadku dzieci w wieku powyżej 12 lat masz prawo tylko do 3 dni w miesiącu.

Zezwolenia przewidziane ustawą nr. 104/92 są opłacane przez INPS i wypłacane przez pracodawcę na odcinku wypłaty. Do tej kategorii należą również tzw zwolnienie lekarskie dziecka.

Zezwolenia na oddawanie krwi

To samo dotyczy pracowników, którzy bezpłatnie oddają krew i mają prawo do płatnego urlopu płatnego przez INPS za cały dzień pracy, w którym oddają krew.

Zezwolenia na oddawanie krwi

Pracownikom dawców szpiku przysługuje również płatny urlop (płatny przez INPS, ale przewidywany przez firmę) na dopełnienie czynności przygotowawczych do oddania, samo oddanie oraz na dni rekonwalescencji.

Wreszcie układy zbiorowe lub praktyki zakładowe mogą przewidywać płatny urlop w celu przeprowadzenia badań lekarskich.

Urlopy płatne: urlopy związkowe

Poza trzema makrokategoriami istnieją inne rodzaje płatnych urlopów. Takie jak te należne pracownikom mianowanym kierownikami RSA/RSU i niezbędne do wykonywania ich obowiązków:

• Do 200 pracowników, jeden kierownik na każdy RSA ma prawo do jednej godziny płatnego urlopu rocznie dla każdego pracownika;
• Od 201 do 3000 pracowników, jednemu kierownikowi na każde 300 pracowników lub ich ułamek przysługuje 8 godzin płatnego urlopu miesięcznie;
• Ponad 3000 pracowników, jednemu kierownikowi na każde 500 pracowników lub ich ułamek przysługuje 8 godzin płatnego urlopu miesięcznie.

Wreszcie, prowincjonalni i ogólnokrajowi przywódcy związkowi mają prawo do płatnego urlopu zgodnie z roczną/miesięczną liczbą godzin określoną w obowiązującym układzie zbiorowym.

zezwolenia związkowe

Urlopy płatne: wolontariusze ochrony ludności

Pracownikom należącym do organizacji wpisanych na krajową listę wolontariatu ochrony ludności przysługuje płatny urlop w następujących granicach:

• W przypadku działań ratowniczych i pomocowych w zasięgu wzroku lub w sytuacjach awaryjnych związanych z katastrofami, pułap 90 dni w roku (maksymalnie 30 nieprzerwanie);
• Ratownictwo w sytuacjach nadzwyczajnych o znaczeniu krajowym, pułap 180 dni w roku (maksymalnie 60 nieprzerwanie);
• Do planowania i szkolenia limit 30 dni w roku (maksymalnie 10 ciągłych).